سید محمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ همیشه اخبار مربوط به حراج اشیا و آثار هنری باارزش و قدیمی سروصدای زیادی به پا میکند، در این حراجی ها، آثار هنری ارزششان در زمان حیات صاحب اثر شناخته نمیشود، اما پس از مرگشان به یک باره ارزش آنها دهها برابر و برای فروش به نمایش گذاشته میشود. چنین رویدادهایی در دیگر کشورهای دنیا از گذشتههای دور برگزار شده است و سابقهای طولانی دارند، اما در ایران این حراجیها قدمت زیادی ندارند، ضمن اینکه همیشه با حاشیههایی هم همراه میشود.
حراج تهران، معتبرترین بازار حراج آثار هنری در ایران است که از سال ۱۳۹۱ کار خود را آغاز کرده است و در مردادماه ۱۴۰۰ چهاردهمین دوره خود را برگزار کرد و در مجموع بیش از ۴ میلیارد و ۲۷۱ میلیون تومان فروش داشته است. نخستین حراج ثبت شده در طول تاریخ در کتابخانه سلطنتی بریتانیا به سال ۱۶۹۳ در لندن باز میگردد که گویا برگزارکننده آن «لرد مل فورد» بوده است.
در بین برگزارکنندگان حراجی ها، بعضی بنگاهها از اعتبار و قدمت زیادی برخوردار هستند که «کریستیز» یکی از آن هاست، این بنگاه تجاری کار خود را در سال ۱۷۶۶ میلادی به طور رسمی آغاز کرد. حراج آثار هنری، عتیقه جات و آثار تزئینی، تخصصیترین کار این بنگاه تجاری است. کریستیز در سال ۲۰۱۰ فروشی بیش از سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار را تجربه کرد. این مجموعه سالانه ۴۵۰ حراجی را در شهرهای مختلف دنیا از جمله لندن، پاریس، میلان، نیویورک، هنگ کنگ و دبی برگزار میکند. کریستیز همچنین دارای ۳۲ دفتر مستقل جمع آوری و مراجعه فروشندگان آثار مختلف هنری است.
این حراجی معروف دنیا حالا در تازهترین مورد قصد دارد؛ مجموعهای از دست نوشتههای «آلبرت انیشتین»، فیزیکدان مشهور آلمانی را در پاریس به حراج بگذارد و پیش بینی میشود که این دست نوشتههای کمیاب به بهای میلیونها یورو فروخته شوند. گفته میشود، این دست نوشتهها شامل یادداشتهای مقدماتیِ دستاورد کلیدی انیشتین درباره نظریه نسبیت است و ارزش آنها بین دو تا سه میلیون یورو تخمین زده میشود. حراج کریستیز در بیانیهای اعلام کرد: «بدون شک این ارزشمندترین دست نوشته انیشتین است که تاکنون به حراج گذاشته شده است.»
گفته میشود که این سند ۵۴ صفحهای در سالهای ۱۹۱۳ و ۱۹۱۴ میلادی در شهر زوریخ سوئیس به وسیله انیشتین و میکله بسو، مهندس سوئیسی و همکار معتمدش نوشته شده است. در بیانیه «کریستیز» آمده است که این دست نوشتهها «به لطف میکله بسو برای آیندگان حفظ شده است.» به گزارش این خانه حراج، حفظ این دست نوشتهها «تقریباً شبیه یک معجزه» است؛ زیرا بعید است که خود آلبرت انیشتین برای نگهداری آنها که به نظرش تنها یکسری متن ساده بوده، کاری انجام داده باشد، اما امروز این اسناد، وسیلهای شگفت انگیز برای «غوطه رفتن در ذهن بزرگترین دانشمند قرن بیستم» محسوب میشوند.